Het MKB in 2024 - 5 trends om rekening mee te houden

“Banken zwakken hun kredietverstrekking aan het MKB verder af, terwijl veel ondernemers juist voor grote investeringen staan.” – DirkJan Takke, NL Investeert

Klaar voor 2024? Het Nederlandse MKB staat wederom een uitdagend jaar te wachten. De economische groei zal naar verwachting zwak zijn en de inkoopkosten en rentelasten blijven hoog. Daarnaast blijft ook het aantrekken van personeel een probleem.

In dit artikel beschrijven we 5 trends die in 2024 een grote impact zullen hebben op het MKB.

1. Verschuiving naar non-bancaire financiering zet door

Het gebruik van non-bancaire financiering zal ook in 2024 verder toenemen. Banken zijn de afgelopen jaren steeds zuiniger geweest met het verstrekken van kredieten. Sinds 2013 is de uitstaande MKB-financiering met ruim 24 miljard gedaald, van 144,7 naar 120,3 miljard.

Waar ondernemers vroeger relatief makkelijk gebruik konden maken van roodstand op hun rekening-courant, is die ruimte er steeds minder. Als klanten later betalen, inkopen voor grote projecten alvast betaald moeten worden of er onvoorziene kosten zijn, kan er al snel een tijdelijk tekort aan liquide middelen ontstaan. Alternatieve bronnen, zoals leningplatforms, factoring en peer-to-peer leningen bieden over het algemeen flexibelere voorwaarden, snellere goedkeuringen en minder bureaucratische rompslomp ten opzichte van een traditionele bancaire lening. Naar verwachting zullen deze vormen van financiering hun marktaandeel in 2024 dan ook verder vergroten.

(Benieuwd naar de voordelen van factoring ten opzichte van een traditionele banklening? Lees hier meer.)

2. Het MKB blijft kampen met een tekort aan goed personeel

Het tekort aan personeel blijft ook in 2024 een belemmering voor ondernemers een belemmering. Uit onze eigen Global Business Monitor blijkt dat maar liefst 27% van de bedrijven het tekort aan arbeidskrachten de grootste uitdaging voor het komende jaar noemt.

Desondanks zien ondernemers voldoende mogelijkheden om te groeien. Ze zoeken naar allerlei manieren om personeel te vinden en te behouden, bijvoorbeeld door hen de kans te geven mee te participeren in de onderneming of door te kiezen voor investeringen in robotisering en automatisering om de productiecapaciteit te verhogen.

3. Investeringsuitgaven gaan naar ‘slimmer werken’: AI en blockchain

De ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie (AI) gaan razendsnel en creëren zowel kansen als risico’s. Door slim gebruik te maken van AI kun je het werk efficiënter maken en daardoor winstmarges verbeteren, productieprocessen optimaliseren en de bedrijfsvoering robuuster maken. Daarnaast zijn ondernemingen door het gebruik van AI minder afhankelijk van personeel. Investeringsuitgaven gaan dan ook steeds vaker naar robotisering en automatisering. Uit de Global Business Monitor blijkt dat een grote meerderheid van het MKB (89%) is van plan om dit jaar in hun bedrijf te investeren, met een gemiddeld bedrag van €128.911. Gemiddeld wordt 27% van deze investeringen ingezet voor digitale technologie en IT.

4. Van ‘onshoring’ naar ‘nearshoring’ of zelfs ‘insourcing’

De onzekere tijden tijdens de Corona crisis en de oorlog in Oekraïne hebben veel bedrijven geconfronteerd met de risico’s van lange aanvoerlijnen. Niet alleen bij grote bedrijven, maar ook in het MKB zie je verschuiving van productie uit het Verre Oosten naar Oost-Europa of zelfs naar Nederland. Door het gebruik van ‘nearshoring’ worden de toeleveringsketens korter en is er minder risico op vertraging. Daarnaast zijn de douanekosten lager en is het belang van een grote voorraad kleiner. Ondernemers hebben zo meer grip op de supply chain en dit weegt op tegen eventuele extra kosten.

5. Verduurzaming is een must

Zowel de hoge energieprijzen als de klimaatambities en maatschappelijke druk zorgen ervoor dat de noodzaak voor de verduurzaming van het bedrijfsleven groter is dan ooit. Daarnaast zorgt ook wetgeving ervoor dat het MKB moet investeren in duurzaamheid. De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) is een Europese richtlijn die eist dat grote bedrijven vanaf 2024 een duurzaamheidsrapportage maken. Beursgenoteerde mkb-bedrijven krijgen uitstel tot 2026.

Bovendien komt het steeds vaker voor dat duurzaamheid een voorwaarde wordt voor het krijgen van financiering. Als bedrijf hoef je niet nu al een 10 te scoren op duurzaamheid, maar er door sommige financiering verstrekkers wel verwacht dat er een verduurzamingsplan ligt.